Phần thưởng nổi tiếng của người lính Nga – Cây thập tự Thánh Georgy ra đời đúng 200 năm trước. Thật ra mà nói, vào tháng hai năm 1807, khi lệnh của Alekxandr Đệ nhất được ban hành thì phần thưởng này có cái tên dài hơn – “Biểu tượng thành tích chiến đấu huy chương quân sự Thánh Georgy” dành cho các cấp thấp (binh lính). Phân thưởng tương tự dành cho các sĩ quan – Huy chương Thánh Georgy – đã tồn tại từ năm 1769, nhưng chả có cái gì để lưu danh các chiến công đặc biệt của binh lính, thủy thủ và người cô-dắc cả.

Phần thưởng có dạng một cây thập tự đeo trên dải băng da cam – đen nổi tiếng. Mặt phải là hình ảnh của Thánh Georgy Ngưởi đem lại chiến thắng – người bảo trợ cho quân đội Nga. Mặt trái – là số của huy chương. Quy trình trao tặng huy chương cũng rất dân chủ.

“Tổ chức phiên họp toàn thể đại đội hoặc tiểu đoàn, và họ bầu ra theo kiểu lính tráng người mà tất cả các binh sĩ cho là quả thật anh hùng”, – ông Alekxei Shishkov, nghiên cứu viên cao cấp của Viện Lịch sử Quân sự Bộ Quốc phòng Nga, thành viên Hội Nhà văn Nga kể.

Năm 1856 phần thưởng này bắt đầu được chia theo hạng – tương tự như huy chương của các sĩ quan. Những người nhận được tất cả bốn hạng của huy chương này đeo “một băng đầy đủ” – một hàng bốn chiếc “Egory” (các binh sĩ Nga gọi cây thập tự này như thế).

Những binh lính đã được trao huy chương thì sẽ được miễn mọi hình phạt thân thể, tăng lương, còn trong trường hợp hy sinh thì người vợ góa của anh ta sẽ được nhận lương trong vòng 1 năm.

Trong lịch sử cũng có những trường hợp trao tặng huy chương này hàng loạt. Đó là khi Sa hoàng Nhicolai đệ nhị ra sắc lệnh tặng thủy thủ đoàn chiến hạm “Varyag” và thuyền đại bác “Koreiets”.

“Các sĩ quan được tặng huy chương Thánh Georgy. Tất cả các binh lính của hai con tàu quân sự này được tặng Biểu tượng thành tích chiến đấu huy chương quân sự “ – ông Alekxei Shishkov nói.

Từ năm 1913 tên gọi chính thức của phần thưởng này là “Cây thập tự Georgy”. Trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ nhất những người anh hùng của chế độ mới cũng đã được tặng phần thưởng danh giá này. Đó là những Mikhail Buđiônnưi, Vasily Chapaev, và cả nguyên soái tương lai Georgy Zhukov. Sau Cách mạng tháng Mười thì Cây thập tự Georgy cũng chìm vào quá khứ. Nhưng vào những năm Chiến tranh Giữ nước vĩ đại người ta quyết định khôi phục lại truyền thống – xuất hiện Huy chương Vinh quang.

“Ban đầu người ta định làm bốn hạng của huy chương: hạng bốn và hạng ba – bằng bạc, còn hạng nhất và hạng hai bằng vàng. Nhưng sau đó họ lại chỉ làm có ba bậc của huy chương Vinh quang, nhưng huy chương này được đeo trên dải băng Georgy truyền thống”, – ông Valeri Đurov, cộng tác viên khoa học của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia kể.

Hiện nay ở Nga cũng có huy chương Thánh Georgy – phần thưởng sĩ quan tặng cho những người có chiến công khi chống lại kẻ thù xâm lược. Hiện tại chưa có ai được nhận huy chương này.

Đmitri Kulistikov (Vesti)
Hoàng Lan (NuocNga.net) dịch